Stosowanie esperalu od lat wzbudza liczne kontrowersje – głównie z uwagi na bezpieczeństwo osoby, u której zaszyto ten lek. Nie tylko skutki uboczne wszywki alkoholowej, ale również łączenie jej z innymi lekami to kwestie, które zastanawiają wiele osób. Czy można przyjmować leki podczas stosowania esperalu? A esperal a leki psychotropowe? Czy wszywka alkoholowa i psychotropy to bezpieczne połączenie? Na te pytania odpowiemy w naszym artykule.
Wszywka alkoholowa – co to takiego?
Wszywka alkoholowa jest lekiem, który jest inhibitorem dehydrogenazy aldehydowej. Występuje pod postacią tabletek, których substancją czynną jest disulfiram. Tabletki te umieszczane są przez lekarza chirurga podskórnie – najczęściej na pośladku lub pod łopatką. Dzięki takiej aplikacji lek może uwalniać się stopniowo przez dłuższy czas, zapewniając skuteczne i długotrwałe działanie.
Wszywka alkoholowa to jedna z pierwszych farmakologicznych metod stosowanych w leczeniu alkoholizmu. Stosowana od lat, początkowo wydawała się świetnym rozwiązaniem i sposobem walki z nałogiem. Upływ czasu pokazał jednak, że wszywka nie powinna być traktowana jako podstawowa forma leczenia, a jedynie jako dodatkowa pomoc i wsparcie właściwej terapii dla osób uzależnionych od alkoholu.
Wszywka alkoholowa, jako inhibitor dehydrogenazy aldehydowej, ma zadanie wywołać nieprzyjemne dolegliwości po spożyciu alkoholu, które są objawami zatrucia alkoholowego. Takie działanie leku ma wywoływać wstręt do alkoholu, a nawet strach przed spożywaniem napojów wysokoprocentowych u alkoholika.
Reakcja ze strony organizmu na wypicie alkoholu, gdy pod skórę wszyty jest disulfiram, z założenia powinna przypominać objawy zatrucia alkoholowego, ale nie na tyle ostre, aby były realnym zagrożeniem dla zdrowia i życia pacjenta. Mimo to wszywka alkoholowa do dziś wzbudza ogromne kontrowersje z uwagi na odnotowane przypadki śmiertelne w przypadku wypicia nadmiernej ilości alkoholu.
Pożądane skutki wszywki alkoholowej
Głównym założeniem podskórnego stosowania wszywki alkoholowej na bazie disulfiramu jest wywoływanie konkretnych dolegliwości u osoby uzależnionej od alkoholu w momencie jego spożycia. To właśnie obawa przed tymi skutkami ma powodować, że alkoholik będzie miał opory przed sięgnięciem po alkohol. Choć dziś już wiadomo, że ta metoda nie jest rozwiązaniem na problem uzależnienia od alkoholu, to jednak u wielu osób może przynieść pozytywny efekt jako dodatek do leczenia.
Dolegliwości, które ma powodować wszywka alkoholowa w przypadku spożycia napojów alkoholowych, to przede wszystkim:
- nudności, a nawet wymioty,
- osłabienie,
- zaburzenia snu,
- niepokój,
- ból i ucisk głowy.
Należy raz jeszcze podkreślić, że te dolegliwości mają jedynie imitować objawy zatrucia alkoholowego, a nie prowadzić do stanu zagrożenia zdrowia czy życia. O tym można jednak mówić w przypadku zaszycia wszywki pomimo istnienia przeciwskazań u danego pacjenta bądź w przypadku spożycia naprawdę dużej ilości alkoholu.
Esperal
Na wszywkę alkoholową bardzo często mówi się „esperal”. Określenie to pochodzi od nazwy rynkowej leku, która funkcjonowała do 2009 roku. Z uwagi na konieczność zmian warunków jej wytwarzania, co wiązało się ze zbyt dużymi nakładami finansowymi, wstrzymano wówczas jej produkcję.
W następnych latach esperal powrócił pod nazwą Disulfiram WZF – którą wziął oczywiście od substancji czynnej leku. Jest to ten sam lek, z tą samą substancją czynną, lecz pod inną nazwą rynkową, a jednak potocznie wciąż nazywamy go „esperalem”. Za wywołanie nieprzyjemnych dolegliwości odpowiada właśnie substancja czynna, której lek obecnie zawdzięcza swoją nazwę, czyli disulfiram. To ona powoduje, że w organizmie kumuluje się substancja pochodna etanolu, która powstaje w wyniku rozkładu etanolu w wątrobie, czyli aldehyd octowy – który jest niezwykle toksyczny dla naszego organizmu.
Czas działania takiej wszywki jest uzależniony od kilku czynników, przede wszystkim od dawki leku – lekarz decyduje o umieszczeniu pod skórą konkretnej dawki leku. Zazwyczaj jest to od 8 do 10 tabletek, co z założenia ma wystarczyć na około 8 miesięcy.
Esperal – skutki uboczne
W przypadku nieprzestrzegania przeciwskazań lub nadmiernego spożywania alkoholu pomimo zaszytego leku z disulfiramem, może dojść do wystąpienia poważnych skutków ubocznych. Taki stan rzeczy może wymagać pilnej interwencji medycznej. Oto niektóre ze skutków ubocznych stosowania esperalu:
- zaburzenia neurologiczne,
- obrzęk mózgu,
- zaburzenia rytmu serca,
- utrata przytomności,
- niewydolność krążeniowo-oddechowa,
- zawał.
Zarówno działanie pożądane esperalu, jak i jego możliwe skutki uboczne, od lat stanowią główny punkt kontrowersji w tym temacie. Najgorszym efektem ubocznym stosowania tego leku może być nawet śmierć – to dlatego dawniej mówiono, że wszywka alkoholowa „ma powodować śmierć po wypiciu alkoholu”. W rzeczywistości za tak duże zagrożenie odpowiada nie sama wszywka, a związane z jej stosowaniem skutki uboczne. Te najczęściej występują z powodu ignorowania przeciwskazań.
Esperal – przeciwskazania
Wśród istotnych przeciwskazań do stosowania esperalu, które mogą doprowadzić do wystąpienia bardzo niebezpiecznych skutków ubocznych, wymienia się przede wszystkim:
- uczulenie bądź nadwrażliwość na którykolwiek ze składników leku,
- choroby układu sercowo-naczyniowego,
- choroby psychiczne,
- ciąża,
- karmienie piersią,
- stan upojenia alkoholowego (również w niedługim czasie przed przeprowadzeniem zabiegu).
Z uwagi na liczne skutki uboczne i działania niepożądane wszywki alkoholowej, nie należy zatajać żadnej z istotnych informacji przed lekarzem chirurgiem, u którego wszywkę chcemy zaaplikować. Każde przeciwskazanie do zaszycia esperalu może wiązać się z naprawdę poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi, dlatego to do lekarza należy ostateczna decyzja o kwalifikacji do zabiegu – a wszystko to w oparciu o wywiad oraz wyniki badań pacjenta.
Interakcje Esperalu – łączenie Esperalu z lekami
Esperal ingeruje przede wszystkim w metabolizm alkoholu, lecz jednocześnie oddziałuje na inne szlaki metaboliczne w naszej wątrobie. Wpływa zatem na metabolizm i przyswajanie niektórych leków – wszywka może spowodować zarówno ich osłabienie, jak i mocniejsze działanie. Dlatego tak ważne wiedzieć, jakich leków nie należy łączyć z disulfiramem. Będą to przede wszystkim:
- fenytoina (lek przeciwpadaczkowy),
- metronidazol, izoniazyd i ryfampicyna (antybiotyki),
- chlorpromayna (lek przeciwpsychotyczny),
- amitryptylina (lek przeciwdepresyjny).
Choć grupą leków niezalecanych do łączenia z esperalem, które najbardziej mogą szokować, są leki psychotropowe, to istnieje na to proste wytłumaczenie. Wszywka alkoholowa, szczególnie w pierwszych tygodniach działania, może wywoływać różnego rodzaju stany psychiczne i doprowadzać do silnych wahań nastroju. Z tego względu przeciwskazaniem do jej stosowania będą nie tylko choroby psychiczne, ale również przyjmowane leki psychotropowe.
Niemniej o kwalifikacji do zabiegu zaszycia wszywki alkoholowej decyduje lekarz. To on stwierdza, czy istnieją jakieś przeciwskazania i czy przyjmowane przez nas leki oraz ich dawki mogą realnie wejść w reakcję z esperalem i doprowadzić do wystąpienia różnych skutków ubocznych.